Mongolian Code 1789

Chapter 8 - shougao 首告 (jaγalduqu gerečilekü) (Denounciation and Accusation)

Article 132 - 凡事本人具控 (aliba jarγu-yi čuqum tus-tu kümün jaγalduqui anu)

一、凡事本人控告。若旁人具控者,則理事官罰所騎之馬。
nigen jüil, aliba jarγu-yi čuqum tus-tu kümün jaγalduγtun. köndelen kümün jaγaldubasu yal-a sigükü jarγuči unuγsan mori-yi inu abuγtun. mongγol vang-ud-ača doruγsi irgen-eče degegsi kümün

Article 133 - 蒙古王等以下民人以上爭訟 (buliyaldun jaγalduqui anu)

一、蒙古王等以下、民人以上互相爭訟者:雍正元年以後者,准審理;以前者,不准審理。
nigen jüil, mongγol vang-ud-ača doruγsi irgen-eče degegsi qarilčan kümün buliyaldun jaγaldubasu, nayiraltu töb-ün terigün on-ača inaγsi-yi inu sigümüi. terigün on-ača činaγsi-yi inu sigükü ügei bolγ-a.

Article 134 - 將王等所審事件復控 (vang-ud-un sigügsen kereg-i udarču jaγalduqui anu)

一、將王等審斷事件復控,若仍如該王所審擬,將控告之人罰一九牲畜。若扎薩克貝勒、貝子、公等審斷者,罰五牲畜。若章京等審斷者,罰馬一匹。
nigen jüil, vang-ud-un sigügsen kereg-i udarču jaγalduγad mön-kü vang-ud-un sigügsen yosuγar bolbasu jaγalduγsan kümün-dür yal-a nigen yisün, jasaγ-un beyile, beyise güng-üd-ün sigügsen anu bolbasu tabun mal, jangginar-un sigügsen anu bolbasu nigen mori abtuγai.

Article 135 - 出首隱瞞人丁 (er-e daruγsan yal-a-yi gereileküi anu)

一、凡出首隱瞞人丁之事,必於比丁之年出首。若過二三年出首,則出首者無庸議。
nigen jüil, aliba er-e daruγsan yal-a-yi gerečilebesü saγar ügei er-e kemčiyelegsen jil-dür gerečilegtün, kerber qoyar, γurban jil onggerejü gerečilebesü gereči-yi yabuča ügei bolγ-a.

Article 136 - 蒙古等妄行越訴誣告 (mongγolčud-un demei kedürkei jaγalduqu ba güdken jaγalduqu anu)

乾隆三十九年六月,本院奏准定例

一、蒙古等凡有爭控事件,務令先在該扎薩克王、貝勒處呈控。倘負屈,許令在盟長處呈控。如盟長等又不秉公辦理,許令原告之人將曾經在該扎薩克處控告如何辦理,復在該盟長處控告如何判斷之處,按款開明,赴院呈控。由院詳核案情,或應仍交盟長等辦理,或應差派大臣辦理之處,酌議具奏請旨。若並未在該扎薩克王、貝勒等處控告,又不在盟長處具呈,而徑行赴院呈控者,不論是非:係台吉、官員,罰取三九牲畜;係屬下家奴,鞭一百。若係尋常事件,仍交該扎薩克、盟長等辦理。如關人命重案,由院詳詢應派大臣辦理之處,定議具奏請旨。若已於該扎薩克、盟長等處控告,而扎薩克、盟長等因未秉公辦理,赴院呈控者,由院按事之輕重,或派員辦理,或奏遣大臣辦理。俟審明之後,該扎薩克及盟長等所辦與例相符者,無庸置議。如扎薩克等辦理不公,將扎薩克議處;盟長等辦理不公,將盟長等議處。若所控不實,按事之輕重,將原告之人反坐其罪。

tngri-yin tedkügsen-ü γučin yisüdüger on. jun-u segül sar-a-dur biden-ü yabudal-un yamun-ača ayiladqaču toγtaγaγsan qauli

nigen jüil, mongγolčud-un aliba jarγu jaγaluqai-yin kereg bui bögesü erke ügei urida qariy-a-tu jasaγ vang, beyile ner-tür jaγaldutuγai. muskiγdabasu čiγulγan-u terigüd-tür bičig ergün barituγai. čiγulγan-u terigüd basa sidurγu-bar ese sidkebesü ijaγur-un jaγalduγsan kümün qariy-a-tu jasaγ-tur jaγalduγad kerkijü sidkegsen ba basa qariy-a-tu čiγulγan-u terigün-dür jaγalduγad, kerkijü tasulun qaγalγaγsan yabudal-i jüyil büri todurqayilan γarγan bičrjü yabudal-un yamun-dur jaγaldutuγai yabudal-un yamun-аčа kereg-ün učir-i kinan bayičaγaju, esebesü mön-kü yosuγar čiγulγan-u terigüd-tür tusiyan ögčü, sidkegülbesü jokiqu ba esebesü sayid γarγaju sidkegülbesü jokiqu yabudal-i toγtaγaju jarliγ-i γuyun aiyladq-a, kerber qariy-a-tu jasaγ vang, beyile ner-tür jaγalduqu ügei, čiγulγan-u terigüd-tür bičig ergün bariqu ügei, šuγud-iyar yabudal-un yamun-dur jaγaldur-a irebesü, kereg-ün jöb buruγu-yi ülü bodun tayiji kiged tüsimel bolbasu γurban yisün mal-iyar torγaju ab. albatu bolbasu jaγun tasiγur-iyar janči. arsar kereg bolbasu mön-kü qariy-a-tu jasaγ čiγulγan-u terigüd-tür tusiyan ögčü sidkegül, kümün-ü amin-dur qolbaγdaγsan jerge-yin yekeken kereg bolbasu yabudal-un yamun-аčа kinan asaγuju sayid γarγaju sidkebesü jokiqu yabudal-i toγtaγaju jarliγ-i γuyun ayiladq-a. kerber nigente qariy-a-tu jasaγ čiγulγan-u terigüd-tür jaγalduγsan jasaγ, čiγulγan-u terigüd sidurγu-bar bariju sidkegsen ügei kemen yabudal-un yamun-dur jaγaldur-a iregčid bui bögesü, yabudal-un yamun-ača kereg-ün kündü, könggen-i boduju, tüsimed-i γarγaju sidkegülümü. esebesü deger-e ayiladqaju sayid γarγaju sidkegülümü, kereg-i todurqayilaγsan-u qoyin-a qariy-a-tu jasaγ, jiči čiγulγan-u terigüd sidkegsen anu qauli yosun-dur neyilelčebesü kelelčekü yabudal ügei bolγ-a. jasaγ-ud-un sidkegsen anu sidurgu ügei bolbasu jasaγ-i yal-a kelelčegül. čiγulγan-u terigüd sidkegsen anu sidurγu ügei bolbasu čiγulγan-u terigüd-i yal-a kelelčegül jaγalduγsan anu qudal bolbasu kereg-ün kündü, könggen-i boduju ijaγur-un jaγalduγsan kümün-i qarin gedergü yal-a torγaγtun.

[view entire text

Table of content

Meta-information

目錄

I - guanxian 官銜

II - hukou chayao 戶口差徭

III - chaogong 朝貢

IV - huimeng xingjun 會盟行軍

V - bianjing kashao 邊境卡哨

VI - daozei 盜賊

VII - renming 人命

VIII - shougao 首告

IX - buwang 捕亡

X - zafan 雜犯

XI - lama li 喇嘛例

XII - duanyu 斷獄

Index

personname

geoname