Mongolian Code 1789

Chapter 6 - daozei 盜賊 (qulaγai qudal) (robbery and violence)

Article 87 - 官員平人強刦殺傷人 (tüsimel ba qaraču kümün iledte buliyan boluγad kümün-i alaqu ba qoor kiküi anu)

乾隆二十八年十一月內,軍機大臣等,遵旨會同刑部、理藩院議奏定例

一、官員、平人或一二人夥衆強刦什物殺人者,不分首從,俱即處斬,梟首示衆。強刦傷人得財者,不分首從,皆即處斬,籍沒其妻子、産畜,給付事主。若傷人而未得財,爲首一人擬斬監候,籍沒産畜,給付事主。其妻子暫存該旗,俟將來秋審減等,放出該犯妻子,僉發河南山東,交驛站充當苦差;其從賊産畜抄給事主外, 妻子僉發河南山東,交驛站充當苦差。

tngri-yin tedkügsen-ü qorin naimaduγar on-u ebül-ün dumdadu. sar-a-dur jarliγ-i daγaju čirig-ün tuqai-yin sayid-ud sigükü yabudal-un yamun, γadaγadu mongγol-un törü-yi jasaqu yabudal-un yamun-u luγ-а neyilejü kelelčeged ayiladqaju toγtaγaγsan qauli.

nigen jüil, tüsimel ba qaraču kümün nige, qoyar bolbaču olan bülüglegsen bolbaču aliba yaγum-a-yi iledte buliyaqui-daγan kümün-i alaqu bolbasu terigün, ded-i ilγal ügei darui čöm čabčiju alaγad, toluγai-yi inu elgüjü qamuγ ulus-tur üjegül iledte buliyaqui-dur kümün-i qoor kikü ba ed olqu bolbasu terigün ded-i ilγal ügei darui čöm čabčiju alaγtun. qulaγayiči-yin em-e köbegüd, ger, baraγ-a, mal-i čöm keyisgeged jerge-yin kümün-dür ög. kerber kümün-i tedüi qoor kijü, ed ese oluγsan bögesü terigülegsen nigen kümün-i čabčiju alaqu yal-a torγaju, gindan-dur qoriju küliy-e. ger, baraγ-a, mal-i inu keyisgejü. jerge-yin kümün-dür ög em-e köbegüd-i tür qariy-a-tu qusiγun-dur qadaγalaγuluγtun. qoyin-a sigüküi-dür jerge-yi könggedkejü bey-e γaruγsan čaγ-tur em-e köbegüd-i lüge selte-ber qunan, šandung-dur čölegüljü, örtegen-dür tusiyaju, jobaqu alban-dur yabuγuluγtun. ded qulaγayiči-yi ger, baraγ-a, mal-i keyisgejü jerge-yin kümün-dür ögküi-eče γadan-a em-e köbegüd-i selte-ber qunan, šandung-dur čölegüljü örtegen-dür tusiyaju jobaqu alban-dur yabuγuluγtun.

Article 88 - 官員平人強刦而未殺人 (tüsimel ba qaraču kümün iledte buliyaqui-daγan kümün-i ese alaγsan anu)

乾隆二十八年十一月內,軍機大臣等,遵旨會同刑部、理藩院議奏定例

一、官員、平人強刦什物而未傷人:系一人,將其妻子、産畜一併發河南山東,交驛站充當苦差;或二三人,或夥衆偷竊,將起意一人擬絞監候,籍沒其産畜,給付事主,其妻子暫存該旗,俟將來秋審減等,放出該犯妻子,僉發河南山東,交驛站充當苦差;從賊並妻子、産畜,俱發河南山東交驛站充當苦差。

tngri-yin tedkügsen-ü qorin naimaduγar on-u ebül-ün dumdadu sar-a-dur jarliγ-i daγaju čirig-ün tuqai-yin sayid-ud sigükü yabudal-un yamun, γadaγadu mongγol-un törü-yi jasaqu yabudal-un yamun-u luγ-a neyilejü kelelčeged ayiladqaju toγtaγaγsan qauli

nigen jüil, tüsimel ba qaraču kümün aliba yaγum-a-yi iledte buliyaqui-daγan kümün-i alaγsan ügei nigen kümün bolbasu em-e köbegüd ger, baraγ-a, mal-i selte-ber qunan, šandung-dur čölegüljü örtegen-dür tusiyaju jobaqu alban-dur yabuγuluγtun. qoyar γurban kümün bolbaču olan bülüglejü qolaγubaču seddügsen nigen kümün-i köbčiden alaqu yal-a torγaγad gindan-dur qoriju küliy-e, ger, baraγ-a, mal-i keyisgejü jerge-yin kümün-dür ög. tegün-ü em-e köbegüd-i tür qariy-a-tu qusiγun-dur qadaγalaγul qoyin-a sigüküi-dür jerge-yi könggedkejü bey-e γarbasu, em-e köbegüd-i selte-ber qunan, šandung-dur čölegüljü örtegen-dür tusiyaju jobaqu alban-dur yabuγuluγtun ded qulaγayiči-yi em-e köbegüd ger, baraγ-a, mal-i selte-ber qunan, šandung-dur čölegüljü örtegen-dür tusiyaju jobaqu alban-dur yabuγuluγtun.

Article 89 - 官員平人偷竊牲畜等物拒捕傷人 (tüsimel ba qaraču kümün mal-un jerge-yin yaγum-a-yi qolaγuγad nekejü bariqu kümün-i qoor kigsen anu)

乾隆二十八年十一月內,軍機大臣等,遵旨會同刑部、理藩院議奏定例

一、官員、平人或一二人夥衆偷竊牲畜等物,事主、旁人知而追逐,拒捕殺人者,將殺人首賊擬斬立決,籍沒其妻子、産畜,給付事主;從賊並妻子,僉發南省,給駐防兵丁爲奴,藉沒其産畜,給付事主。若傷而未死:首賊擬斬監候,籍沒其産,畜給付事主,其妻子暫存該旗,俟將來秋審減等,放出該犯妻子佥發河南山東,交驛站充當苦差;餘人並産畜妻子,俱發河南山東,交驛站充當苦差。

tngri-yin tedkügsen-ü qorin naimaduγar on-u ebül-ün dumdadu sar-a-dur jarliγ-i daγaju čirig-ün tuqai-yin sayid-ud sigükü yabudal-un yamun, γadaγadu mongγol-un törü-yi jasaqu yabudal-un yamun-u-luγ-a neyilejü kelelčeged ayiladqaju toγtaγaγsan qauli.

nigen jüil, tüsimel ba qaraču kümün nige, qoyar bolbaču olan bülüglegsen bolbaču mal-un jerge-yin yaγum-a-yi qolaγuγsan-i mal-un ejen bolbaču busu kümün bolbaču medeged nekeküi-dür qariγučqu kümün-i alaqu bolbasu kümün-i alaγsan terigün qulaγayiči-yi čabčiju alaqu yal-a torγaju, darui alaγtun. egün-ü em-e köbegüd ger, bаrаγ-a, mal-i keyisgejü jerge-yin kümün-dür ög. ded qulaγayiči-yi em-e köbegüd-i selte-ber emün-e-tü muji-dur čölegüljü sergeyilen sakiγči quyaγ-ud-tur boγul bolγ-a. ger, baraγ-a, mal-i inu keyisgejü jerge-yin kümün-dür ög. kümün-i qoor kibečü ükügsen ügei bolbasu terigülegsen qulaγayiči-yi čabčiju alaqu yal-a torγaju, gindan-dur qoriju küliy-e. ger, baraγ-a, mal-i keyisgejü jerge-yin kümün-dür ög. em-e köbegüd-i tür qariy-a-tu qusiγun-u γajar-tur qadaγalaγul. qoyin-a sigüküi-dür jerge-yi könggedkejü bey-e γaruγsan čаγ-tur em-e köbegüd-i selte-ber qunan, šandung-dur čölegüljü örtegen-dür tusiyaju jobaqu alban-dur yabuγuluγtun. busud-i ger, baraγ-a, mal, em-e köbegüd-i selte-ber qunan, šandung-dur čölegüljü örtegen-dür tusiyaju jobaqu alban-dur yabuγuluγtun.

Article 90 - 搶奪斬犯 (alaqu yalatu kümün-i buliyaqu anu)

一、凡搶奪擬定死罪人犯,不分首從,俱斬監侯。若搶奪不至死人犯:為首者,罰三九牲畜;餘人,罰一九牲畜。
nigen jüil, aliba alaqu yal-a toγtaγaγsan yalatu kümün-i buliyaqu bolbasu, terigün, ded-i ülü ilγan čöm čabčiju ala. gindan-dur qoriju küliy-e. alaqu-dur kürkü ügei yalatu kümün-i buliyaqu bolbasu terigülegsen kümün-eče γurban yisün-ü mal, busud-аčа nige yisün-ü mal ab.

Article 91 - 刦竊殺人 (buliyaqu qolaγuqui-dur kümün alaqu anu)

一、凡劫竊駝馬牛羊等畜殺人者,擬斬立決,梟首示衆。
nigen jüil, aliba mori, üker, temege, qonin-u jerge-yin jüyil-ün mal-i buliyaqu qolaγuqui-dur kümün-i alaqu bolbasu čabčiju alaqu yal-a torγaju darui alaγad toluγai-yi inu elgüjü olan-dur üjegül.

Article 92 - 蒙古地方偷竊牲畜者視其牲畜之數分別首從治罪 (mongγol γajar-tur mal-i qolaγubasu mal-un toγ-a-yi üjejü terigün, des-i ilγan, salγaju yal-a torγaqu anu)

乾隆五十年十二月初九日,刑部會同本院奏准定例

一、三十匹以上者:不分首从,絞監候,秋審時俱入情實。為從、并未同行,但於竊後分贓者,减等發遣雲南、贵州、廣東、廣西烟瘴地方.。二十匹至三十匹者:首從俱絞監候,秋審時,為首者入於情實,為從同行分贓者,入於緩决;雖經同謀并未同行,但於竊後分贓者,减等發遣湖廣、福建等省。十匹至二十匹者:為首者絞監候,秋審時入於情實;為從同行分贓者,發遣雲南、贵州、廣東、廣西烟瘴地方;雖經同謀并未同行,但於竊後分贓者,發遣山東、河南地方。六匹至九匹:為首者,發遣雲南、贵州、廣東、廣西烟瘴地方;為從同行分贓者,發遣湖廣、福建等省;雖經同謀并未同行,但於竊後分贓者,鞭一百。三匹至五匹:為首者,發遣湖廣、福建、江西、浙江、江南;為從同行分贓者,發遣山東、河南;雖經同謀并未同行,但於竊後分贓者,鞭一百。一二匹:為首者,發遣河南、山东;為從同行分贓者,鞭一百;雖經同謀并未同行,但於竊後分贓者,鞭九十。再,羊隻一項,與牛駝馬匹價值迥異,以羊四隻作牛驼马一隻。計算所竊之羊:不及四隻者,為首鞭一百,為從同行分贓者,鞭九十;雖經同謀并未同行,但於竊後分贓者,鞭八十。以上首從賊犯,应發遣者,仍照舊,均交驛充当苦差;應鞭责者,蒙古照例鞭責,民人折責發落。

tngri-yin tedkügsen-ü tabiduγar on ebül-ün segül sar-a-yin sin-e-yin yisün-e sigükü yabudal-un yamun-ača man-u yabudal-un yamun-luγ-a qamtu neyilejü ayiladqaju toγtaγaγsan qauli.

nigen jüil, γučin-ača degegsi-dür kürbesü terigün, des-i bodul ügegüy-e köbčiden alaγtun. gindan-dur qoriju küliyegtün. namur-un čаγ-tur sigükü-dür čöm siltaγan ünen-dür bolγaγtun. des boluγad tung qamtubar qolaγuju yabuγsan ügei, γаγаčаkü qolaγuγsan-u qoyin-a ed qübiyalčaγčid bolbasu jerge baγuraγulju jün nan, güi jeü güvangdüng, güvangsi-yin maγu aγurtai γajar-tur čölegtün. qorin-аčа γučin-dur kürbesü terigün des qulaγayiči-yi čöm köbčiden alaγtun, gindan-dur qoriju küliyegtün. namur-un čаγ-tur sigüküi-dür terigülegsen qulaγayiči-yi siltaγan ünen-dür bolγaγtun. des boluγad qamtubar qolaγuju yabuγsan ed qubiyalčaγsad-i alγurlaju alaqui-dur bolγaγtun. kedüi qamtu ügesegsen bolbaču tung qamtubar qolaγuju yabuγsan ügei γaγčakü qolaγuγsan-u qoyin-a ed qubiyalčaγsad-i jerge baγuraγulju kügüvang fükiyen-ü jerge-yin muji-dur čölegtün. arban-ača degegsi qorin-dur kürbesü terigülegsen qulaγayiči-yi köbčiden alaγtun. gindan-dur qoriju küliyegtün, namur-un čaγ-tur sigüküi-dür siltaγan ünen-dür bolγaγtun. des boluγad qamtubar qolaγuju уаbuγsan ed qubiyalčaγsad-i jün nan, küi jeü, güvangdüng, güvangsi-yin maγu aγurtai γajar-tur čölegtün. kedüi qamtu ügesegsen bolbaču tung qamtubar qolaγuju yabuγsan ügei γaγačakü qolaγuγsan-u qoyin-a ed qubiyalčaγsad-i šandung qunan-dur čölegtün. jirγuγan-ača yisün-dür kürbesü terigülegsen qulayayiči-yi jün nan, küi jeü, güvangdüng, güvangsi-yin maγu aγurtai γajar-tur čölegtün. des boluγad qamtubar qolaγuju yabuγsan ed qubiyalčaγsad-i kügüvang, fükiyen-ü jerge-yin muji-dur čölegtün. kedüi qamtu ügesegsen bolbaču tung qamtubar qulaγuju yabuγsan ügei γaγačakü qolaγuγsan-u qoyin-a ed qubiyalčaγsad-i jaγun tasiγur tasiγurda. γurban-ača tabun-dur kürbesü terigülegsen qulaγayiči-yi kügüvang, fükiyen, kiyengsi, jekiyeng, kiyangnan-dur čölegtün. des boluγad qamtubar qolaγuju yabuγsan ed qubiyalčaγsad-i šandung, qunan-dur čölegtün. kedüi qamtu ügesegsen bolbaču tung qamtubar qolaγuju yabuγsan ügei γaγčakü qolaγuγsan-u qoyin-a ed qubiyalčaγsad-i jaγun tasiγur tasiγurda. nigen, qoyar bolbasu terigülegsen qulaγayiči-yi qunan, šandung-dur čölegtün. des boluγad qamtubar qolaγuju yabuγsan ed qubiyaičaγsad-i jaγun tasiγur tasiγurda. kedüi qamtu ügesegsen bolbaču tung qamtubar qolaγuju yabuγsan ügei γaγčakü qolaγuγsan-u qoyin-a ed qubiyalčaγsad-i yeren tasiγur tasiγurda. basa qoni nigen jüyil kemebesü üker, temege, mori-yin ün-e-eče tasurqai öber-e bui, dörben qoni-yi nigen üker, temege, mori bolγan bodulγasuγai. qolaγuγsan qoni dörben-dür ese kürbesü terigülegsen qulaγayiči-yi jaγun tasiγur tasiγurda. des boluγad qamtubar qolaγuju yabuγsan ed qubiyalčaγsad-i yeren tasiγur tasiγurda. kedüi qamtu ügesegsen bolbaču tung qamtubar qolaγuju yabuγsan ügei γaγačakü qolaγuγsan-u qoyin-a ed qubiyalčaγsad-i nayan tasiγur tasiγurda. egüeče degegsi terigülegsen qulaγayiči, des qulaγayiči čölebesü jokiyačid-i mön-kü qaγučin yosuγar čöm örtege-dür tusiyan ögčü jobaqu alban-dur yabuγuluγtun. tasiγur tasiγurdabasu jokiγčid-i mongγolčud-i toγtaγaγsan yosuγar tasiγur tasiγurda. irged-i nuγulju jalqaγan jančiju daγusγaγtun.

Article 93 - 厄魯特土爾扈特杜爾伯特ögeled, torγud, dörbed,

乾隆五十一年四月二十二日,軍機大臣同刑部、理藩院議奏定例

一、嗣後,凡新降土爾扈特杜爾伯特厄魯特和碩特輝特烏梁海等蒙古偷竊馬牛駝只,數至十匹者,不分首從,均擬絞監候,秋審時,俱入情實。其一二匹至九匹者,仍照從前改定條例,不分首從,分別發遣。羊隻,仍以四羊作一牲畜治罪。俟二十餘年後,再行請旨,分別多寡,照現定條例辦理。

tngri-yin tedkügsen-ü tabin nigedüger on, jun-u terigün sar-a-yin qorin qoyar-a, čirig-ün tuqai-yin γajar-un sayid-ud sigükü yabudal-un yamun γadaγadu mongγul-un törü-yi jasaqu yabudal-un yamun-luγ-a qamtu neyilejü kelelčeged dakiju ayiladqaju toγtaγaγsan qauli.

nigen jüil, egüeče uruγsi alimad sin-e oruju iregsen torγud, dörbed, ögeled, qoošud, qoyid, uriyangqai terigüten mongγulčud mori, üker, temege-yi qolaγuγad mal-un toγ-a arban-dur kürbesü terigün des-i bodul ügegüy-e čöm köbčiden alaqu yal-a toγtaγad, gindan-dur qoriγad küliyelgejü, namur-un sigükü čаγ-tur čöm siltaγan ünen-dür bolγaγtun. nigen, qoyar mal-ača yisün mal-dur kürügsen anu bolbasu mön-kü urid qalaγad toγtaγaγsan qauli yosuγar terigün des-i bodul ügegüy-e ilγan salγaju čölegtün. qoni bolbasu mön-kü dörben qoni-yi nigen mal bolγaju yal-a torγaγtun. qorin ülegüü jil boluγsan-u qoyin-a basa jarliγ-i γuyuju edüge toγtaγaγsan olan čöken-i ilγan, salγaju qauli yosuγar sidkegtün.

Article 94 - 蒙古等偷竊四項牲畜合計次數擬罪 (mongγulčud dörben jüyil-ün mal qolaγuγsan udaγ-a mal-un toγ-a-yi neyilegülün boduju yal-a torγaqu anu)

乾隆五十四年七月二十九日奉旨:

一、嗣後,將偷竊馬畜之賊詢明。系一年內行竊二次者,俱合計次數擬罪。若已經年者,只就一次科斷。欽此。

tngri-yin tedkügsen-ü tabin dörbedüger on, namur-un terigün sar-a-yin qorin yisün-e jarliγ baγulγaγsan anu

nigen jüil, egüeče uruγsi aliba mori mal qolaγuγsan qulaγai-yi todurqayilan sigüjü nigen jil-ün dotur-a qoyar udaγ-a qolaγuju yabuγsad-i čöm toγ-a-yi neyilegül-ün boduju yal-a torγaγtun. nigen jil-eče önggeregsed-i γaγčakü nigen jüyil-i daγaju tasuluγtun kemebei.

Article 95 - 犯至死罪首賊逃逸未獲,將從賊聽候待質 (ükügülkü yal-a torγabasu jokiqu terigün qulaγai orγuγad bariju oluq-a edüi bolbasu des qulaγai-yi qoriγulju aman öčiküi-yi küliyegülküi anu)

乾隆五十四年十月初四日,奉上谕:據恒瑞等奏請將盜竊商民貨物之蒙古綽可圖達什分別擬罪。起意之綽克圖現今在逃,照例擬絞,獲日絞決。從犯達什,發往煙瘴地方等語。所辦於理尚有未協。蒙古荒野地方,並無牆垣,商人貨物,蒙古人等易于盜竊,必須立法嚴禁,方能示警。今綽克圖起意邀同達什行竊,而綽克圖尚未緝獲,即將從犯達什發遣,則蒙古人等於首犯擬絞之處,不惟無從得知,難以示警,而從犯發遣後,首犯就獲時,伊既知無人質証,必致推诿狡賴,不肯承認。今綽克圖既未經緝獲,將達什綽克圖應得之絞罪,擬議送部監禁,俟緝獲綽克圖審明之日,再將達什照例發遣。如未經緝獲綽克圖,將達什永遠監禁。著爲令。各蒙古地方,嗣後如有似此首犯逃逸者,俱照此辦理。欽此。
tngri-yin tedkügsen-ü tabin dörbedüger on, ebül-ün terigün sar-a-yin dörben-e jarliγ baγulγaγsan anu. kangšüi ner-ün γаjаr-аčа qudalduγan-u irgen-ü yaγum-a jüyil-i qolaγuγsan mongγol čoγtu, dasi-yi ilγan, salγaju yal-a toγtaγaγad sedkil edügsen čoγtu edüge orγuba, qauli yosuγar köbčiden alaqu yal-a torγaγad bariju oluγsan-u qoyin-a köbčiden alasuγai des qulaγai dasi-yi jün nan, güi jen-yin jerge-yin maγu aγurtai γajar-tur čölesügei kemen aγiladqajuqui. ene sidkegsen anu tung yosun-dur jokiqu ügei. mongγol tala γajar-a kerem, sibege ügei-yin tula mongγolčud kilbar-iyar qudalduγan-u kümün-üyаγum-а jüyil-i qolaγuju yabumu i čaγajin-i čingγ-a bolγabasu sayi čegerlel üjügülün čidamui. edüge čoγtu sanaγan edüjü dasi luγ-a neyileged qolaγuju yabuγsan bolai. čoγtu orγuγad bariju oluq-a edüi basa des-i qulaγai-yi čölebesü mongγolčud terigün qulaγai-yi köbčiden alaqu yal-a torγaγsan yabudal-i yerü olju medekü ügei. čegerlel üjügülün ülü čidaqu kemeküi čü bayituγai des qulaγai-yi čölekü γajar-tur ilegegsen-ü qoyin-a terigün qulaγai-yi bariju olbasu aman öčikü kümün ügei-yi medeged saγar ügei tülkin görlejü sidurγu-bar ülü küliyejü abqu bolumui. čoγtu-yi bariju oluq-a edüi-yin tulada dasi-yi čoγtu-yin olbasu jokiqu köbčiden alaqu yal-a torγaγad yabudal-un yamun-dur kürgejü ireged qoriju čoγtu-yi bariju oluγad sigügsen-ü qoyin-a jiči basa dasi-yi qauli yosuγar čöletügei čoγtu-yi bariju ese olbasu dasi-yi egüride qoriγultuγai. egün-i qauli bolγaγad olan mongγol γajar-tur egüeče uruγsi ene metü terigün qulaγai orγuγsan-i čöm yimü sidketügei kemebei.

Article 96 - 台吉等收留驚逸馬匹不報,照依竊盜革去台吉職銜後開復 (tayijinar ürgügsen mori-yi quriyaju medegülkü ügei učir-tur qulaγai-yin yosuγar tayiji-yin jerge-yi bayilγaγsan-u qoyin-a dakiγulqu anu.)

乾隆四十八年十二月初六日,本院奏定條例:

一、嗣後,凡台吉等收留牲畜不報,照依竊盜革去台吉者,以六年爲限,逾六年後,果能改過,奮勉旗務,該扎薩克等據實保舉報部,由部具奏後,開復。

tngri-yin tedkügsen-ü döčin naimaduγar on, ebül-ün segül sar-a-yin sin-e-yin jirγuγan-a man-u yabudal-un yamun-ača ayiladqaju toγtaγaγsan qauli

nigen jüil, egüeče uruγsi aliba tayijinar mal-i quriyaju medegülkü ügei učir-tur qulaγai-yin yosuγar bayilγaγsan tayiji-yi jirγuγan jil quγučaγan bolγaγtun, jirγuγan jil önggerejü üneker endegürel-iyen qalaju čidaγčid qosiγun-u alban-u kereg-tür jidküjü yabuγčid bolbasu qariya-tu jasaγ-ud maγad-i bariju batulan jurγan-dur medegüljü jurγan-аčа ayiladqaju dakiγuluγtun

Article 97 - 台吉行竊應議罪 (qulaγai kijü yabuγsan tayijinar-i yal-a kelelčeküi anu)

一、凡台吉行竊爲匪,革退台吉職銜,作爲平人。其馬畜取付失主, 其屬下家奴撤給伊近支兄弟。將該扎薩克,照疏於查察、管束不嚴例議處。若爲匪之台吉仍不悛改,又行爲匪,該扎薩克即將伊奴隸辱使。若能改悔,過三年後,該扎薩克聲敘緣由具保,報院轉奏,復其台吉職銜。
nigen jüil, aliba tayijinar maγu samaγu-bar qulaγai kijü yabubasu darui tayiji jerge-yi inu ebdeged qaraču kümün bolγ-a endel mal-i inu abču qolaγuγdaγsan kümün-dür ög, qariya-tu albatu-yi inu tataju abuγad tegün-ü sidar aq-a, degüner-tür ög, qariy-a-tu jasaγ-i osul sula čingγalan ese jakiruγsan qauli yosuγar yal-a kelelče, busud yal-a qaldaju tayiji-ača bayilγaγad γurban jil önggeregsen-ü qoyin-a üneker maγu-ban qalaqu bolbasu qariy-a-tu jasaγ-ud yabudal-un yamun-dur učir-i inu γarγaju batulan medegülüged ulamjilan ayiladqaju tegün-ü ijaγur-un tayiji jerge-yi qoyisi olγaγul.

Article 98 - 台吉行竊不准開復 (qulaγai kijü yabuγsan tayijinar-i ülü dakiγulqu anu)

乾隆四十四年九月二十五日奉旨:

一、嗣後,台吉等如有犯別項罪過,革退台吉者,三年後果能改過,照例准其開復台吉職銜。如因行竊革退台吉者,概不准其開復。

tngri-yin tedkügsen-ü döčin dörbedüger on, namur-un segül sar-a-yin qorin tabun-a jarliγ baγulγaγsan anu

nigen jüil, egüeče uruγsi tayijinar-un dotur-a kerber busud yal-a qaldaju tayiji-ača bayilγaγsad γurban jil önggereged üneker maγu-ban qalaqu bolbasu tegün-ü tayiji-yin jerge-yi qauli yosuγar dakiγultuγai kerber qulaγai kijü yabuγsan učir-tur tayiji-ača bayilγaqu bolbasu čöm dakiγulqu kereg ügei egün-i egüride qauli bolγ-a kemebei.

Article 99 - 未經受職台吉行竊治罪 (qulaγai kijü yabuγsan tayiji-yin jerge oluq-a edüi kümün-i yalalaqu anu)

乾隆四十三年六月,本院具奏定例:

一、台吉等未經受職以前,初次行竊牲畜者,不准受職,發往鄰盟,嚴加管束,將伊所有牲畜給與事主。倘不悛改,復行偷竊,照平人例治罪。

tngri-yin tedkügsen-ü döčin γurbadüγar on. jun-u terigün sar-a-dur man-u yabudal-un yamun-ača ayiladqaγad toγtaγaγsan qauli.

aliba tayiji jerge oluq-a edüi kümün angqan udaγ-a mal qolaγuγsan yal-a qaldabasu tayiji-yin jerge olγaγulqui-yi bayiγad ayil daki čiγulγan-dur čölegülüged čingγadqan jakirγamui. tegün-ü bey-e-dür büküi morin mal-i inu abuγad kereg tusiyalduγsan kümün-dür olγaγuluγtun, kerber ülü qalan basa qolaγuju yabuqu bolbasu qaraču kümün-ü qauli yosuγar yalalaγtun.

Article 100 - 台吉行竊審明定案後交該旗管束 (qulaγai kijü yabuγsan tayijinar-i todurqay-a sigüged kereg toγtaγaγsan-u qoyin-a qariy-a-tu qusiγun-dur tusiyan ögčü quriyamjilan jakirγaqu anu)

乾隆四十六年二月,本院具奏定例:

一、凡台吉等爲竊審明,如僅革去台吉,無餘罪者,定案後,一面報部,一面將該犯即交該旗管束。

tngri-yin tedkügsen-ü döčin jirγuduγar on. qabur-un dumdadu sar-a-dur man-u yabudal-un yamun-ača ayiladqaγad toγtaγaγsan qauli.

nigen jüil, aliba tayijinar qulaγai kijü yabuγad todurqay-a sigüged γaγčakü tayiji-yin jerge-yi ebdekü. oγuγata öber-e yal-a ügei bolbasu kereg toγtaγaγsan-u qoyin-a nigen degegür yabudal-un yamun-dur medegülün, nigen degegür qariya-tu yal-a-tu tayiji-yi darui qariyatu qusiγun-dur tusiyan ögčü quriyamjilan jakirγaγtun.

Article 101 - 蒙古民人原偷牲畜着落賠償 (mongγolčud ba irged uγ qolaγuγsan mal-i tulγaju tölügülküi anu)

乾隆二十六年,軍機大臣議覆吉林烏拉將軍恒魯奏准定例

一、蒙古等將原偷牲畜花費無償,著落該旗台吉照數賠償。若旗民不能賠償原竊牲畜,著落該管等官賠償。

tngri-yin tedkügsen-ü qorin jirγuduγar on. čirig-ün tuqai-yin sayid-ud-un γajar-ača kirin ula-yin jangčun čenglü tan-u ayiladqaγsan-i dakin kelelčeged ayiladqaju toγtaγaγsan qauli.

mongγolčud qolaγuγsan uγ mal bürilgejü tölükü mal ese oluγsan inu bolbasu tegün-ü qariya-tu tayiji-dur tulγaju toγ-a-yin yosuγar tölügülüglün, qusiγun-u ulus ba irgen-ü ulus uγ qolaγuγsan mal-i tölüjü ese čidaγčid inu bui bögesü tegün-ü qariya-tu jakiruγsan tüsimed-tur tulγaju tölügülügtün.

Article 102 - 偷竊皇上圍獵臨幸營盤馬匹治罪 (deger-e abalaqu küriyen-dür mori-yi qolaγuju yal-a yalalaqu anu)

一、皇上圍獵,臨幸營盤,馬匹被竊,不分蒙古、民人,五匹以上者,擬絞立決,示衆,以昭炯戒;三匹以上者,即發兩廣烟瘴地方;一二匹者,發湖廣福建江西浙江江南等省,俱交驛站,分別當差著伍。
deger-e abalaqu ögede bolqu küriyen-dür mori qolaγubasu mongγol irgen-i ilaγaqu ügei tabun-ača degegsi-yi inu köbčiden alaqu yal-a torγaju darui ala. olan-dur čegerlel üjügül. γurban-ača degegsi qolaγuqui-yi inu darui jün nan, güi jeü, güvangdüng, güvansi jerge-yin muji-yin maγu sür-tei γajar-tur čölegül. nige qoyar bolbasu kügüvang fukiyan, kiyangsi, jekiyeng kiyangnan jerge-yin muji-dur čölegül. čöm örtegen-dür tusiyan ögčü ilγan, salγaju alba qaγaju yabuγul čiriγ bolγ-a.

Article 103 - 賊分首從治罪 (qulaγayiči-yin terigün ded-i ilγaju yalalaqu anu)

一、凡偷竊牲畜,止將起意之一人爲首。若上盜時分路偷兩三處牲畜,或前後數次偷竊者,各就本案議罪。
nigen jüil, aliba mal-i qolaγubasu γaγčakü siddügsen nigen kümün-i terigün bolγ-a. kerber qulaγai-dur odqui čаγ-tur jam salju qoyar, γurban γajar-un mal-i qolaγuqu ba esebesü urid qojid kedü kedün üy-e qolaγuju yabuγsan-i öber öber-ün kereg-i inu üjejü yal-a kelelče.

Article 104 - 王等窩賊 (vang-ud qulaγayiči-yi daruqu ömügerekü anu)

一、已未管旗王、貝勒、貝子、公、台吉、塔布囊等窩賊,各罰俸一年;無俸台吉、塔布囊,罰五九牲畜。若不肯承認窩賊,令其伯叔發誓。無伯叔,令伯叔之子發誓。
nigen jüil, jasaγ ba jasaγ busu vang, beyile, beyise, güng, tayiji, tabunang-ud qulaγayiči-yi darun ömügerebesü ken ken-i nijeged jil-ün fünglü tasuluγtun. fünglü ügei tayiji, tabunang-ud bolbasu tabuγad yisün boda-bar torγ-a. qulaγayiči-yi darun ömügeregsen-iyen küliyejü ülü abqu bolbasu yeke, baγ-a abγ-a nar-i inu siq-a. yeke, baγ-a abγ-a nar ügei bolbasu üyegelid-üd-i inu siqan-dur bari.

Article 105 - 賊罪可疑者發誓 (qulaγayiči-yin yal-a sejiglelte i -dür inü siqan talbiqu anu)

一、偷駝馬牛羊四項牲畜,賊情可疑者,令其發誓。入誓者,免罪完結。不入誓者,視其所偷牲畜數目多寡,照例分別定擬。該主罰一九牲畜。若該主將賊舉出,視其賊之情罪輕重,分別立決、監候、發遣,該主免議。
nigen jüil, mori, temege, üker, qoni ene dörben jüyil-ün mal-i qolaγuqui-dur qulaγayiči-yin yal-a sejigleltei bolbasu siqaγan talbiju ög. siqaγan-dur orubasu yal-a ügei-ber daγusγ-a, siqaγan-dur ülü oruqu bolbasu qolaγuγsan mal-un toγan-u olan, čöken-i üjejü qauli yosuγar ilγan, salγaju yal-a torγ-a, qariy-a-tu noyad-ača nige yisün-ü bodaγ-a torγ-a. öber öber-ün qariya-tu noyad qulaγayiči-yi γarγabasu γarγaγsan qulaγayiči-yin yal-a-yin učir-un kündü, könggen-i inu üjejü darui alaqu ba gindan-dur qoriju küliyekü ba čölegül-ün ilegeküi-yi ilγan, salγaju yal-a kelelče qariya-tu noyad-i kelelčeküi-yi keltürigül.

Article 106 - 牲畜被竊,將齒色呈報。該扎薩克等登記檔案 (qolaγuγdaγsan mal-un nasu, jisü-yi jasaγ-ud-un dangsan-dur temdeglegülkü anu)

一、凡被竊牲畜,先將數目、口齒、毛色、月日開明,保送扎薩克處記檔。若後來馬數、齒色、月日、不符,或先不曾呈報扎薩克處記檔者,概不准行。
nigen jüil, aliba qolaγuγdaγsan mal-un toγ-a ba nasu jisü sar-a, edür-i inu čöm todurqayilan bičijü uriddača jasaγ-ud-tur kürgejü dangsan-dur batulan temdeglegül. qoyiči edür mal-un toγ-a kiged nasu, jisü, sar-a, edür čöm ülü neyilekü ba basa uriddača jasaγ-ud-un dangsan-dur ese temdeglegsed bolbasu čöm yabuča ügei bolγ-a

Article 107 - 事主認被竊牲畜 (qolaγuγdaγsan mal-i ejen inu taniqui anu)

一、被竊牲畜,事主認明,而謂授之者另有其人,即令其人質對。若其人不認,更令原人發誓,誓則免罪,其畜徑行認領。
nigen jüil, qolaγuγdaγsan mal-i ejen inu taniγad tusaγar öggügsen kümün bui bögesü ter-e kümün-lüge aman aγuljaγul ter-e kümün küliyejü ülü abqu bolbasu ijaγur-un kümün-i dakiju siqaγan-dur oruγul siqan-dur orubasu taniγsan mal-i yal-a ügei-ber abumui.

Article 108 - 圍場軍前認獲被竊馬匹 (qulaγai-dur qolaγuγdaγsan mori-yi aba, čirig-tür taniqui anu)

一、被竊之馬,於圍場軍前認獲,而其人若謂所得另有情節,則令以他馬補其額,所認之馬徑行領去。
nigen jüil, qulaγai-dur qolaγuγdaγsan mori-yi aba, čirig-tür tanibasu ter-e kümün tusaγar oluγsan učir bui bögesü ter-e mori-yin oru mori öggüged taniγsan mori-ban ab.

Article 109 - 牲畜被竊,他人要截獲之 (qulaγai abču odqu mal-i busu kümün köndülen oruju abqui anu)

一、牲畜被竊,他人要截獲之,一則令給謝儀,兩以上、十以下者,令取一,多則按十取一。若牲畜之主謂非被竊而不給者,令佐領、驍騎校發誓。發誓,則免其謝儀;不誓,令給謝儀。若將截獲牲畜詐冒收去,發覺時,將假冒之人以賊論。
nigen jüil, qulaγai abču odqu mal-i busu kümün köndülen oruju abubasu nige bolbasu kölüsü ab. qoyar-ača degegsi arban-ača doruγsi bolbasu nige ab, olan bolbasu arbaγad büri nijeged ab, mal-un ejen qolaγuγsan busu kemen ülü ögkü bolbasu sumun-u janggi, orulan kögegči des-i siqan-dur bari. siqan-dur orubasu kölüsü ögkü ügei. siqan-dur ülü orubasu kölüsü ab. kerber qulaγayiči-yin abču odqui-yi köndülen oruju oluγsan anu busu qaγurmaγ-iyar abuγsan yabudal γarbasu ter-e qaγurmaγ-iyar kelegsen kümün-i qulaγayiči-yin yosuγar yalalamu.

Article 110 - 盜賊宰殺遺棄牲畜之肉,混行拾取 (qulaγayiči-yin alaju orkiγsan mal-un ulai, seg-i olju abqui anu)

一、盜賊偷竊牲畜,宰殺遺棄之肉,或他人拾取,著令賠償。若在跡限之內,擇管旗章京發誓。不發誓,以跡入論罪。
nigen jüil, mal-i qolaγuju alaγad orkiju ečigsen-i busu kümün seg-i olju tegüjü abuγsan bolbasu tölüge-yi inu ab. mör-ün kemjiy-e-yin dotur-a bolbasu qusiγu-yi jakiruγči janggi-yi siqan-dur bari. siqan-dur ülü oruqu bolbasu mör oruγsan yal-a bolγ-a.

Article 111 - 走失牲畜移知鄰封扎薩克 (aldaγul mal-i qari ayil-un jasaγ-ud-tur medegülküi anu)

一、凡走失牲畜,三日後報明鄰封扎薩克貝勒、貝子、公等尋拿。每畜一隻以一羊作謝儀。若騎所獲牲畜者,罰五畜。若詐稱己畜冒領者,罰三九牲畜;悞領者,罰一九牲畜。若畜主不出暫收之隱匿者,罰一九牲畜。
nigen jüil, aldaγul mal-i γurban edür boluγsan-u qoyin-a qari ayil-un jasaγ-un beyile beyise güng-üd-tür medegüljü bari nige mal-dur kölüsü nige qoni ab. oluγsan mal- i unabasu tabun mal,minükei kemen qaγurmaγ-iyar abubasu γurba yisün endegüü-ber abubasu nige yisün mal-un ejen γauγsan ügei bolbasu qadaγala. niguju darubasu nige yisün boda abmui

Article 112 - 走失牲畜途人勿得擒拿 (aldaγul mal-i jam-dur yabuqu yabuduγsan kümün ülü bariqui anu)

一、走失牲畜,途人勿得擒拿。擒拿者,以賊論。若羊,則於所見之日起,每趕宿一夕,二十以下而取一,多則每二十而取一。
nigen jüil, aldaγul mal-i yabuduγsan ayan-u kümün büü bari baribasu qulaγayiči-yin yal-a bui. qoni bolbasu üjegsen edür bariγad nige qonuγ qonuγulju qorin-аčа doruγsi nige ab. olan bolbasu qoriγad büri nijeged ab.

Article 113 - 跴緝被竊馬匹 (qolaγuγdaγsan mori-yin mör-i möskigülküi anu)

一、凡踪跡所入之案,跴踪無證佐,無庸發誓。若行路之人,雖無證佐,亦准跴踪,過村時,再覓證佐。
nigen jüil, aliba mör oruγuluγsan yal-a-dur mör möskigsen-ü gereči ügei bolbasu siqaγ-a ügei. kerbe ayan-u kümün bolbasu gereči ügei bolbaču möskigtün. ayil-i daγaribasu gereči ab.

Article 114 - 踪跡入舊游牧處者發誓 (negügsen nutuγ-tur mör orubasu siqaγ-a talbiqu anu)

一、凡游牧之日,而賊踪適以其日入於游牧舊處者,令其發誓。
nigen jüil, negügsen nutuγ-un γajar-tur mön negügsen ter-e edür mör orubasu siqan-dur bari.

Article 115 - 踪跡制限,以骲頭射到者發誓 (mör-ün kemjiy-e γoduli qarbum-un γajar-tur kürbesü siqaγ-a talbiqu anu)

一、踪跡制限,以骲頭射到居人住址者,令發誓。射不到者,不發誓。
nigen jüil, mör-ün kemjiy-e kümün-ü saγuγsan γajar-tur γoduli qarbum-un γajar-tur kürbesü siqaγul γoduli qarbuju ülü kürkü bolbasu ülü siqaγulumui.

Article 116 - 搜贓,宜帶證佐 (nengjiküi-dür köndülen gereči abqui anu)

一、搜贓,須帶證佐前往。不准搜者,以賊論。
nigen jüil, nengjiküi-dür gereči abuγad nengji. ülü nengjigülkü bolbasu qulaγaγiči-yin yal-a bolγ-a.

Article 117 - 潛得被竊牲畜之信 (qulaγai-dur abtaγsan mal-i eber, ama ögüler-e ireküi anu)

一、牲畜被竊 ,以潛告而認明原贓,其竊者以賊論。
nigen jüil, qulaγai-dur qolaγuγdaγsan mal-i eber, ama ögüler-e irejü tegün-ü ijaγur qolaγuγdaγsan mal-i tanibasu qulaγayiči-yin yal-a bolγamui.

Article 118 - 潛得信息之牲畜別經發覺 (eber, ama ögülegsen mal inu busu kümün-eče γarqui anu)

一、凡被竊牲畜之人控稱有潛來告知者,必令將來告之人姓名寫出具控。若誣告,或被竊牲畜別經發覺,其來告之人罰三九牲畜,給發誓之台吉,并加倍給過之人,各半分之。原告罰三九牲畜,給付被告之人。
nigen jüil, aliba mal qolaγuγdaγsan kümün, eber ama ögüler-e irebe kemen jaγaldubasu erke ügei kelegsen kümün-ü ner-e-yi γarγaju bičiged jaγaldu. jaγalduγsan anu qudal ba ese bögesü qolaγuγdaγsan mal busud-ača γarbasu ögüler-e iregsen kümün-eče γurban yisün mal-i abuγad siqan-dur oruγuluγsan tayiji orun qolbuγ-a öggügsen kümün-lüge qaγas qubiyaju ab. jaγalduγsan kümün eče γurban yisün mal-i abuγad jaγalduγdaγsan kümün-dür ög.

Article 119 - 潛得信息案內,王等毋庸發誓 (eber ama ögülegsen jarγu-dur vang-ud-i siqan-dur ülü bariγulqu anu)

一、有以潛得信息呈控案件,已未管旗王、貝勒、貝子、公、額駙等無庸發誓,惟擇該旗人以誓之。若台、吉塔布囊等,則令自誓。若貨財被竊,經人潛來致信,或賊踪徑入二者,令擇都統等發誓。若不發誓,即令加倍給與。若貝勒、貝子、公之使人,則罰兩歲牛一隻。
nigen jüil, eber, ama ögüler irebe kemen jaγalduγsan jarγu-dur jasaγ ba jasaγ busu vang beyile, beyise, güng, efü ner-i siqan-dur ülü barimu. tegün-ü qosiγun-u dotur-a songγuju siqan-dur bariγul. tayiji, tabunang-ud-i bey-e-ber siqan-dur bariγul ed, tavar qolaγuγdaγsan-i eber, ama ögüler-e iregsen ba basa qulaγayiči-yin mör oruγuluγsan ene qoyar-dur qosiγun-u sayid-i songγuju siqan-dur bariγul siqan-dur ülü oruqu bolbasu orun qolbuγ-a abču ög. beyile beyise, güng-üd-ün elči biraγu ab.

Article 120 - 偷竊財物 (ed, tavar, ölüg, baraγ-a-yi qolaγuqui anu)

一、偷竊金銀、貂鼠、水獺等皮、布疋、吃食等物者,照數取償。所偷之物值兩歲牛價者,罰三九牲畜;值羊價,則罰一九牲畜。不值羊者,罰三歲牛一隻。
nigen jüil, altan, mönggün-ü jüyil, bulaγ-a qaliγu, üsütü-yin jüyil kiged bös, ed, tavar-un yaγum-a aliba idekü amun-u jüyil ene jerge yaγum-a-yi qolaγubasu čöm toγ-a-yi üjejü tölügülün abuγad qolaγuγsan yaγum-a biraγu-yin ün-e-dür kürbesüγuurban yisün, qoni-yin ün-e-dür kürbesü nigen yisün mal, qoni-yin ün-e-dür ülü kürbesü sidüleng üker ab.

Article 121 - 偷竊猪狗雞鵝 (noqai, γaqai takiy-a, γalaγun-i qolaγuqu anu.)

一、偷猪狗者,罰五畜。偷鵝鴨雞者,罰三歲牛,仍令賠償被竊之物。
nigen jüil, noqai, γaqai-yi qolaγubasu tabun mal, γalaγun, nuγusu, takiy-a qolaγubasu sidüleng üker abuγad, qolaγuγdaγsan yaγum-a-yi tölügülen ab.

[view entire text

Table of content

Meta-information

目錄

I - guanxian 官銜

II - hukou chayao 戶口差徭

III - chaogong 朝貢

IV - huimeng xingjun 會盟行軍

V - bianjing kashao 邊境卡哨

VI - daozei 盜賊

VII - renming 人命

VIII - shougao 首告

IX - buwang 捕亡

X - zafan 雜犯

XI - lama li 喇嘛例

XII - duanyu 斷獄

Index

personname

geoname