Mongolian Code 1789
| Mongolian Code 1789 → 目錄 → huimeng xingjun 會盟行軍 | |
Article 57 - 三年會盟一次 (γurban jil-dür nigen üy-e čiγulγan čiγulqui anu) 一、外藩蒙古三年赴盟一次，審事比丁。 nigen jüil, γadaγadu mongγol-ud-i γurbaγad on deger-e nigen üy-e čiγuiγan γarču yal-a sigükü ba еr-e kemjiyelemü. Article 58 - 會盟已示而王等不到 (čiγulγan čiγulumu kemen jarlaγsan-dur vang-ud ülü ireküi anu) 一、會盟已示而已未管旗之王、貝勒、貝子、公、台吉、塔布囊不到者，各罰俸六個月；無俸台吉、塔布囊等罰馬十匹。負約不到，計日罰馬。 nigen jüil, čiγulγan čiγulumu kemen jarlaγsan-dur jasaγ ba jasaγ busu vang, beyile, beyise, güng. tayiji tabunang-ud ese irebesü ken ken-i-ber jirγuγad sar-a-yin fünglü tasuluγtun. fünglü ügei tayiji, tabunang-ud bolbasu arbaγad mori ab. boljiyan-u edür ese kürčü irebesü, qonuγ toγalan mori ab. 一、凡會盟，傳集外藩蒙古管旗章京以下，十家長以上不到者：管旗章京罰馬五匹，副章京四匹，參領三匹，佐領兩匹，驍騎校一匹，小領催等罰犍牛一隻，十家長罰三葳牛一隻。負約不到者：管旗章京罰馬四匹，副章京三匹，參領兩匹，佐領一匹，驍騎校犍牛一隻，小領催三歲牛一隻，十家長鞭二十七。索倫總管，照外藩蒙古副章京治罪；副總管，照參領治罪；佐領、驍騎校、小領催、十家長，照外藩蒙古佐領、驍騎校、小領催、十家長治罪。 nigen jüyil, aliba čiγulγan čiγulqu ba, jarlaju čuγlaqui-dur γadaγadu mongγol-un qusiγu-yi jakiruγči janggi-ača doruγsi arban ger-ün daruγ-a-ača degegsi ese irebesü. qusiγu-yi jakiruγči jangginar-i tabuγad mori, meyiren-ü jangginar-i dörbeged mori, jalan-u janggrnar-i γurbaγad mori, sumun-u jangginar-i qusiyaγad mori. orulan kögegčid-i nijeged mori. baγ-a kögegčid-i nijeged šar, arban ger-ün daruγ-a nar-i sidüleng üker-iyer torγaju ab. boljiyan-u edür ese kürčü irebesü, qusiγu-yi jakiruγči jangginar-аča dörbeged mori, meyiren-ü jangginar-ača γurbaγad mori, jalan-u jangginar-ača qusiyaγad mori, sumun-u jangginar-ača nijeged mori, orulan kögegčid-eče nijeged šar, baγ-a kögegčid-eče nijeged sidüleng üker ab. arban ger-ün daruγ-a nar-i qorin doluγad tasiγur janči. soluγan-i neyite-yi jakiruγči terigün-i γadaγadu mongγol-un meyiren-ü janggi-yin yosuγar torγ-a. ded jakiruγči terigün-i jalan-u janggi-yin yosuγar torγ-a. sumun-u janggi, orulan kögegči, baγ-a kögegči, arban ger-ün daruγ-a-yi γadaγ-a-tu mongγol-un sumun-u janggi, orulan kögegči, baγ-a kögegči, arban ger-ün daruγ-a-yin yosuγar torγ-a 一、每歲春間，扎薩克王、貝勒、貝子、公、台吉、塔布囊并各旗台吉等，各聚兵一處，修整盔甲、弓箭，較射以試之。如未經監修，即行起程前赴約所，其總閱時係某旗軍械缺壞，即將某旗扎薩克該管人等罰俸六個月。若台吉、兵丁軍械缺壞，罰五畜。各盔後尾、衣背上不、錠號條、軍器等物絆帶無號記者，罰三畜。馬不烙印，不拴號牌者，罰兩歲牛一隻，給付舉發之人。 nigen jüil, on büri qabur-un čaγ-tur jasaγ-un vang, beyile, beyise, güng, tayiji, tabunang-ud öber öber-ün qusiγün-u tayijinar ba čirig-ün kümün-i nigen γajar čuγlaγulju quyaγ, duγulγ-a, numu, sumu-yi inu jasaγul-un qarbuγulju üje. üjejü ese jasaγulbasu, čirig mordaju čuγlaγsan boljiyan-u γajar-a bügüde-yi üjeküi-dür aliba qusiγun-u čirig-ün kümün-ü jebseg dutaγu maγu bolbasu tere qusiγun-u jasaγ jakiruγsan arad-i jirγuγan sar-a-yin fünglü tasuluγtun. tayijinar ba quyaγ-un kümün-ü jebseg dutaγu maγu bolbasu tabuγad boda ab. duγulγ-a-yin gejigebči, debel-ün aru-dur bičig ese qadaγsan ba čirig-ün jebseg čider-eče degegsi bičig ügei bolbasu γurbaγad boda, mori-dur tamaγ-a ese daruγsan ba bičig ese uyabasu nigen biraγu abuγad bariγsan kümün-dür ög. 一、梅針、大披子、兎兒、乂骲頭各色箭上不書號記者，罰三歲牛一隻，給付摘發之人。 nigen jüil, jebe sumu serege γoduli-dur ner-e bičig ügei bolbasu ken baribasu bariγsan kümün sidüleng üker ab. 一、凡鄰境部落忽有兵警，已未管旗王、貝勒、貝子、公、台吉、塔布囊將戶口收送內地，一面帶領屬下所有兵丁，速集於被警之境，一面行文各鄰近旗分，令即領兵一同救援，畢集後，同議征進。若不速會於被警之境，或鄰近旗分王等雖奉調集，不即領兵赴援者，俱削爵。 nigen jüil, aliba jüg-eče dayisun irejü jaq-a-yin ulus-i dobtulbasu jasaγ ba jasaγ busu vang, beyile, beyise, güng, tayiji, tabunang-ud ger, mal-iyan dotuγsi bolγaγad, nige jab-iyar qariy-a-tu čirig bügüde-ben abču, dobtuluγsan jüg-tür yaγaraju čuγla. nige jab-iyar öber öber-ün ayil-un oyir-a-ki qusiγun-dur bičig ilegejü darui čirig abču bügüdeger ömüglen tusalaγul. čuγlaγsan-u qoyin-a dayilaqu-yi bügüdeger jöblejü medegtün ker-ber dobtuluγsan jüg-tür yaγaraju čuγlaqu ügei ba basa ayil-un oyir-a-daki qusiγun-u vang-ud ömüg tataju daγudar-a oduγsan-dur dab deger-e čirig abču ömüglen ese tusalabasu čörn kergem-i inu ebde. Article 63 - 奉派出征王等不行前往 (čirig-tür amalaγsan vang-ud ülü mordaqu anu) 一、凡奉派出征之王、扎薩克貝勒、貝子、公、台吉、塔布囊不行親往者，削爵，仍發往軍前。若控制全旗盡不前往者，即以軍法從事。約定之處一日不到者，罰俸三個月；兩、三日不到，罰俸六個月；四日不到，罰俸九個月；五日以上不到，罰俸一年。 nigen jüil, aliba čirig-tür amalaγsan vang, jasaγ-un beyile, beyise, güng, tayiji, tabunang-ud-un bey-e-ber ese mordabasu kergem-i inu ebdeged, mön-kü čirig-tür ilege, qusiγu-ban abun bügüdeger ese mordabasu, čirig-ün čaγaja-bar bolγamu. boljiyan-u γajar-tur kürkü-degen nigen qonuγ dutabasu, γurbaγad sar-a-yin fünglü, qoyar, γurban qonuγ dutabasu jirγuγad sar-a-yin fünglü, dörben qonuγ dutabasu yisüged sar-a-yin fünglü, tabun qonuγ-аčа degegsi dutabasu nijeged jil-ün fünglü tasuluγtun. Article 64 - 奉派出征官兵躲避不赴 (čirig-tür amalaγsan ulus bultarin ülü mordaqu anu) 一、凡奉派出征之官員、領催、披甲人等，於起程之日躲避不前，官則革職，罰三九牲畜，仍令披甲趕送軍前；領催、披甲人等則鞭一百，仍發往軍前。 nigen jüil, aliba čirig-tür γarγaγsan tüsimed, kögegčid ba quyaγ kümün, čirig mordaqui-dur bultarin buruγulaju ese mordabasu, tüsimel bolbasu tüsimel-i inu ebdeged γurban yisün-ü boda abuγad, quyaγ bolγaju mön-kü čirig-ün γajar-a güyičejü kürgegül. kögegči ba quyaγ kümün bolbasu jaγuγad tasiγur jančiγad, mön-kü čirig-ün γajar-tur ilege. 一、已未管旗王、貝勒、貝子、公、台吉、、塔布囊等將行軍傳禁之馬匹騎瘦者，各罰俸六個月。無俸台吉、塔布囊，罰馬十匹。 nigen jüil, čiriglemü kemen jarlaγsan-u qoyin-a čaγajilaγsan morid-i jasaγ ba jasaγ busu vang, beyile, beyise, güng, tayiji, tabunang-ud unuju ečegülbesü ken ken-i-ber čöm jirγuγad sar-a-yin fünglü tasuluγtun, fünglü ügei tayiji, tabunang-ud bolbasu arbaγad mori ab Article 66 - 王貝勒貝子公台吉等敗陣 (vang, beyile, beyise, güng, tayijinar dayisun-ača buruγudqu anu) 一、凡王、貝勒、貝子、公、台吉、塔布囊等戰陣時，別旗敗北，獨一旗王、貝勒等接戰，以援別旗，將敗北之旗下王、貝勒、貝子、公、台吉、塔布囊等各罰屬下人一佐領，給付接戰之人。別旗王、貝勒等接戰而一旗之王、貝勒、貝子、公、台吉、塔布囊、等敗北，將敗北之王、貝勒、貝子、公、台吉、塔布囊等革去封爵，作為平人，其屬下人盡行撤出，撥給接戰之王等。若一旗內半戰半北者，將敗陣之王、貝勒、貝子、公、台吉、塔布囊革去職銜，作為平人，其屬下人俱撥給該旗接戰之人。若一旗內半雖戰敗，而半屬無計前赴者，免罪。將敗北之王、貝勒等革去封爵，作為平人，其屬下全行撤出，撥給該旗之無罪王、貝勒、貝子、公、台吉、塔布囊等，或賞給交戰之王、貝勒、貝子、公、台吉、塔布囊等。若各旗未及成列，而獨有一旗之王、貝勒、貝子、公、台吉、塔布囊成列出戰，則視其功之大小、虜之多寡以為賞賜。若平人敗陣者，斬。其產畜、妻子籍沒。不論台吉、平人，但身先入陣破敵者，賞。凡野戰對陣，迎面進兵之際，王、貝勒、貝子、公、大臣等，若不按等級率爾馳入，或見敵兵少不行偵探，妄先衝馳者，將所騎之馬罰出，此次之俘裁去。凡臨陣對壘，宜整暇成列，以各為趨進。其進時有不入汛地而附於他人尾後，或棄其隊伍而入於他人隊中，或他人已進而伊獨立視不前，按罪治以斬首、籍沒、責打、革職、收贖之法。迨成列而進時，不得以少前少卻而謂己先彼後，此漸不可長。再，追逐奔潰之兵，宜遣以壯兵健馬。若王、貝勒、管旗章京等，勿得突爾而前，樹旗、整隊後，再行追躡。若所追之人，或悮陷伏兵，或分逐而遇游兵，王、貝勒、管旗章京等即行接戰。兵丁起程時，各隨纛分隊起行。若有一二人攜取遺忘物件，往來亂行，或醉酒者，隨所見聞，即行懲責，恐忘行規。堅志以行之，喧嘩者禁之。違者，管旗章京、副章京、參、佐領向各管隊伍婉詞以詢其故，將喧嘩之人隨所見聞，即行懲責。如有一二擅離旗纛行走者，拿送該旗王、貝勒、管旗章京處，罰犍牛一隻，給付摘發之人。失火者，斬。若偷竊鞍轡籠絆韂片者，以盜賊鞭責。至連夜趕行時，勿得喧嘩呼哨，違者罪之。軍行時，若一二人離伍行刦被殺，將伊妻子即作為俘，罪坐該管章京。廟宇勿得毀壞，行人勿得妄殺，抗者斬之，順者養之。俘者衣勿剝，夫婦勿離。即不可作俘之人，衣亦勿剝。不得侵犯王、貝勒、貝子、公、台吉、塔布囊、管旗章京、副章京、參、佐領、驍騎校、小領催、披甲人等。勿令俘虜看守馬匹。若令看馬，以致取馬逃逸者，罪之。諸處領兵前往之王、貝勒等，務宜安定地方，救濟民人，嚴飭所屬章京、兵丁，不得混行搶掠、貽害良民。能安輯者，賞必及之，且即陞之。若違例縱放所屬章京、兵丁搶奪刦掠，妄拿平民，指為盜賊，以圖有獲，混行殺戮者，必從重治罪。若勢均力敵，正當鏖戰之際，而能以馬付仆者騎出，即向仆者取馬以還，從前陣間給馬之人，公等以下、副章京等以上，令出馬十匹；參領、輕車都尉以下，馬六匹；平人馬二匹。 nigen jüil, aliba vang, beyile, beyise, güng, tayiji tabunang-ud dayisun-luγ-a bayilduqui-dur busu qusiγu buruγudqu boluγad γaγča nige qusiγun-u vang, noyad bayildun busu qusiγun-dur tusatai bolbasu buruγuduγsan qusiγun-u vang, beyile, beyise, güng, tayiji, tabunang-ud- ača nijeged sumun-u albatu-yi abuγad bayilduγsan kümün-dür öggüy-e, basa busu qusiγun-u vang, noyad bayilduqui böged, nigen qusiγun-u vang, beyile, beyise, güng, tayiji, tabunang-ud buruγudqu bolbasu buruγuduγsan vang, beyile, beyise, güng, tayiji, tabunang-ud-un ergümjilegsen čola-yi inu ebdejü, qaraču kümün bolγaγad albatu-yi inu bürin abuγad, bayilduγsan vang-ud-tur öggüy-e. nige qusiγu böged qaγas kümün bayilduqu, qaγas kümün buruγudqu bolbasu buruγuduγsan vang, beyile, beyise, güng, tayiji, tabunang-ud-un čola-yi inu. ebdejü, qaraču kümün bolγay-a. albatu-yi inu čöm abuγad öber-ün qusiγun-u bayilduγsan kümün-dür öggüy-e. kedüi qaγas qusiγu bayilduγad buruγudbaču, qaγas qusiγu kürkü arγ-a ügei bolbasu yal-a ügei buruγuduγsan vang, noyad-i ergümjilegsen čola-yi ebdejü, qaraču kümün bolγaju, albatu-yi inu čöm abuγad, öber-ün qusiγun-u yal-a ügei vang, beyile, beyise, güng, tayiji, tabunang-ud-tur öggüy-e. bayilduγsan vang, beyile, beyise, güng, tayiji, tabunang-ud-tur šangnay-a. kerbe olan qusiγu jabdul ügegüy-e, γanača nigen qusiγun-u vang, beyile, beyise, güng tayiji, tabunang-ud jab bolju bayilduqu bolbasu küčün öggügsen-ü yeke, baγ-a olja oluγsan-u ilegüü, čöken-i inu üjejü šangnay-a, qaraču kümün dayisun-ača dutaγabasu bey-e-yi inu čabčiju alaγad, ger mal, em-e, köbegüd-i keyisgemüi. tayijina. bolbaču qaraču kümün bolbaču, ken urida oruju dayisun-i darubasu šangnamui. aliba tala γajar-a čirig bayilduqui-dur dayisun-u jüg niγurlan oruqu čaγ-dur vang, beyile, beyise, güng-üd sayid-un jerge-ben ülü üjen samaγuran oroqu ba čöken dayisun-i üjeged lablan ügei samaγuran dobtulbasu, unuγsan mori-yi inu abuy-a. tere yabudal-un olja-yi tasuluy-a. aliba dayisun-dur niγurlan jergečejü bayilduqu γajar bolbasu tegsi jergečejü alγur iyar qatariju, öber öber-ün čig čig-iyer oruγtun, tere oruqui-daγan öber-ün tuslaγsan γajar-iyar orul ügei, qaluriju busud-un segül-dür neyileküi kiged öber-ün yabuqu jirum-iyan orkiju, busud-un yabuqu jirum-dur oruqu ba busud oruqui-dur ötele qaraju bayiqu bolbasu alaqu, keyisgekü, jančiqu, kergem-i inu ebdekü, yal-a abqu terigüten üyiles-i yal-a-yi inu üjejü čaγaja-bar jasaγlay-a. tegsilejü oruqui-dur baqan urid, baqan qojid boluγsan-i bi uriddaba, tere qojiddaba kemen büü kelelče, toγaqu ügei bui. basa küliyejü abul ügei buruγudqu, kögejü bolqu čirig-tür sayin mori, sayin eres mön-kü kögegtün. tere kögeküi-dür vang, noyad, qusiγu-yi jakiruγči jangginar emün-e büü kögegtün. tuγ-iyan abču bülüg bolγaju mör-yi daγaju kögegtün. kögegsen kümün čirig bügsen γajar-a oruqu ba tarkiran kögeküi-dür köndelen čirig učaraqu bolbasu vang noyad, qusiγu-yi jakriuγčid daγaγaju abču bayildu, čirig mordaqui-dur öber öber-ün tuγ luγ-a qamtu bülüglejü yabuγtun. nigen qoyar kümün uruγsi, qoyisi umartaγsan yaγum-a abur-a samaγun yabuqu ba basa soγtuγsan kümün-i ken kümün üjegseger janči. yabuγsaγar čaγajin-i umartaqu boluγujai. čingda-bar yabuγtun. yeke daγun γarun büü čiγuki, büü barkira. čiγukilčabasu. barkirabasu qusiγu-yi jakiruγči janggi, meyiren-ü janggi, jalan-u janggi, sumun-u janggi öber öber-ün jakirqu bölüg-i sayitur jakirbasu yaγundur čiγukilčamui. barkiraγsan, čiγukilčaγsan kümün-i ken kümün üjegseger janči yabuqui-dur tuγ-ača saluγsan nigen, qoyar kümün-i bariju tegün-ü qusiγun-u vang, noyad, qusiγu-yi jakiruγči jangginar-dur kürge. bariγsan kümün nigen šar ab. γal aldabasu alaqu yal-a bui. emegel, qajaγar, noγtu, čider, toqum qolaγubasu, qulaγayiči-yin yosuγar bolγaju tasiγur-iyar jančimu. basa söni dölijü yabuqui-dur daγun büü γarulča. biskigür büü tata yal-a bui. čirig yabuqui-dur nigen, qoyar salju buliyan tataju yabuγad alaγdabasu, tegün-ü em-e, keüked-i olja bolγamu. jakirqu janggi-dur yal-a bui. süm-e, keyid-i büü ebde. basa jüg-iyer yabuqu kümün-i demei büü ala. qariγučaγsan-i ala. oruju iregsen-i tejige. olja-yin kümün-ü debel-i büü tayil. er-e, em-e-yi büü qaγačaγul. olja bolju ülü bolqu kümün bolbaču mön-kü debel-i inu büü tayil büü jobaγ-a. vang, beyile, beyise, güng, tayiji, tabunang-ud qusiγu-yi jakiruγči janggi, meyiren-ü janggi, jalan-u janggi, sumun-u janggi, orulan kögegči, baγ-a kögegči, quyaγ-un kümün ken ken-čü olja-yin kümün-iyer aduγu büü sakiγul. aduγu sakiγulju olja-yin kümün aduγu abun bosbasu yal-a bui. aliba γajar-a čirig abču oduγsan vang, noyad erke ügei γajar orun-i toγtaγaju, irgen-i aburaju dooradu jangginar čirig-i čingdalan surγaγtun. buliyan tataju, samaγun-iyar yabuqu boluγujai. sayin irgen-dür jobalang boluγujai. toγtaγabasu saγar ügei šangnamu debsigülümüi. ker-ber čaγaja-аčа dabaju dooradu jangginar čirig-i joriγ-iyar talbiju buliyan tataju, samaγun-iyar yabuqu ba, sayin irgen-i ilγal ügei, qulaγayiči kemen siltaγlaju olja-yi sanaju. demei alabasu saγar ügei kündüde yalalamu. dayisun-dur tersleldün, jiγuraldun bayilduqu γajar-a unaγsan kümün-dür mori unuγulju γarγabasu unuγuluγsan kümün-dür ögkü anu. güng-üd-eče dooruγsi, meyiren-ü jangginar-ača degegsi bolbasu arbaγad mori, jalan-u janggi, adaγ-a qafan-ača dooruγsi bolbasu jirγuγad mori, qaraču kümün bolbasu qusiyaγad mori-yi tere unaγsan kümün-еčе abču öggümü. 一、凡往圍場、行軍、會盟諸處而回，不候次序，先回家者，已未管旗王、貝勒、貝子、公、台吉、塔布囊等，罰俸三個月；無俸台吉、塔布囊，罰馬五匹。雖跟隨之伴黨，亦人各罰所騎之馬。 nigen jüil, aba, čirig kiged čiγulγan ba aliba γajar-tur odču gedergü ergiküi-dür jerge-ben ülü küliyen urida ger-tegen qaribasu, jasaγ ba jasaγ busu vang, beyile, beyise, güng, tayiji, tabunang-ud bolbasu, γurbaγad sar-a-yin fünglü tasuluγtun. fünglü ügei tayiji, tabunang-ud bolbasu tabuγad mori abuγtun. daγaγsan kedün nöküd-ün kümün büri-yin köl morin-i abuγtun. Article 68 - 外藩蒙古各旗著遣人候信 (γadaγadu mongγol-un olan qusiγi-yi medege abur-a iregülkü anu) 一、內、外諸札薩克旗分，每年十月一次、十二月一次，每旗各令遣一人，前來候信。 nigen jüil, dotuγadu γadaγadu olan jasaγ-un qusiγun-ača jil büri ebül-ün terigün sar-a-dur nigen üy-e ebül-ün segül sar-a-dur nigen üy-e qusiγu büri nijeged kümün ilegejü medege abuγtun. 乾隆五十二年四月二十九日乾隆五十二年四月二十九日奉旨： 嗣後，公以上於謁見欽差大臣時，如係伊等私事，尚可跪拜。其因公事跪拜大臣之處，統行禁止。如此定後，益可以示朕於外藩蒙古人等一視同仁至意，并可分別秩序。永著為例。欽此。 tngri-yin tedkügsen-ü tabin qoyaduγar on jun-u terigün sar-a-yin qorin yisün-e jarliγ baγulγaγsan anu. egüeče uruγsi güng-eče degegsi arad minu jaruγsan sayid-luγ-a jolγar-a ireküi-dür γaγčakü teden-ü bey-e-yin öber-ün-kü kereg-ün tula bolbasu basakü sögüdčü bolumu. alban-u kereg sayid-tur sögüdčü, mörgüküi-yi tung čaγajilatuγai. eyimü toγtaγaγsan bolbasu minu γadaγadu ayimaγ-un olan mongγol albatu nar-i nigen adali bolγaju örüsiyekü tuyil-un sanaγan-i neng üjügüljü bolqu böged, basaču des jerge-yi ilγaju bolumui. egün-i egüride qauli bolγ-a kemebei. | → geoname |
Ming Code
Qing Code
Virtual Synoptical Code
Mongolian code
Paris EHESS seminar
Workshop
